DEVAM: 16- CEMAATLE
NAMAZ KILMANIN FAZİLETİ BABI
حَدَّثَنَا
أبو مروان،
مُحَمَّد بْن
عثمان العثماني.
حَدَّثَنَا
إبراهيم بْن
سعد، عَن بْن
سهاب، عَن
سعيد بْن
المسيب، عَن
أبي
هُرَيْرَة؛ - أن
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
قَالَ ((فضل
الجماعة على
أحدكم وحدة
وعشرون
جزءًا)).
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
«Cemaatla
kılman namazın birinizin tek başına kıldığı namaza üstünlüğü yirmi beş cüzdür.»
Tahric:
Müellifin iki ayrı senedIe rivayet ettiği Ebu Hureyre (r.a.)'in hadisini
Buhari, Müslim, Ebu Davud ve Tirmizi de uzun ve kısa metinler halinde ve az
lafız farkıyla rivayet etmişlerdir. Bazı rivayetlerde: ''...yirmibeş derece...
'' bir kısım rivayetlerde: ''...yirmibeş cüz... '' ve Müslim'in bir
rivayetinde: ''...yirmibeş namaz...'' ifadeleri bulunmaktadır. Bu nedenle
'derece' ve 'cüz' kelimeleri, namaz anlamına yorumlanmıştır. Ebu Davud'un
sünenindeki 'Namaza yürüyerek gitmenin fazileti hakkında gelen hadisler
babı'nda rivayet olunan bu hadisin açıklamasını yapan el-Menhel yazarı şöyle
der:
AÇIKLAMA :
'''Rivayetlerde:
''...yirmibeş derece... '', ''...yirmibeş cüz'...'' Ve ''...yirmibeş namaz, ..
" tabirierinin değişik oluşunun, ravilerin tasarrufundan ileri geldiği
kanaatındayım,
Hadisin manası
şudur: Adamın mescidde cemaatla kıldığı namazın sevabı, onun evde ve çarşıda
kendi başına kıldığı yirmibeş namazın sevabından fazladır, Burada 'Adam'
tabiriyle kadının bu hükümden istisna edilmesi kasdedilmemiştir, Çünkü kadının
mescide gitmesi, bazı şartlarla caiz olduğuna göre aynı sevab onun için de
mevcuttur.
Hadisin
zahirine göre evde ve çarşıda kılınan namaz, cemaatla. da kılınmış olsa hüküm
aynıdır. Lakin, bu mana kasdedilmemiştir.
Maksad,
mescidde cemaatla kılınan namazın, başka yerlerde tek başına kılınan namazdan
üstünlüğünü ifade etmektir. Çünkü konu budur. Hadiste bu durumun açıkca
belirtilmemesinin sebebi, mesciddeki cemaata girmiyenlerin ekseriyetle namazı
tek başlarına kılmaları olabilir. Hal böyle olunca mesciddeki cemaat ile ev ve
çarşıdaki cemaatın faziletinin eşit olması gerekmez. Bilakis çarşıdan başka
yerde kılınan namaz, çarşıda kılınan namazdan efdaldır. Çünkü çarşının,
şeytanların yeri olduğuna dair hadis vardır. Bununla beraber evde ve çarşıda
namazı cemaatla kılmak, tek başına kılmaktan evladır.
Bazı
rivayetlerde bulunan 'Dereceler' ve 'Cüz'ler', 'Namazlar' manasını taşır. Çünkü
bazı rivayetlerde Derece ve Cüz' yerine 'Namaz' kelimesi kullanılmıştır. Şu
halde mescidde cemaatla kılınan namazın sevabı, evde ve çarşıda kılınan
yirmibeş namazın sevabından fazladır.
İlk hadisteki:
''...yirmibeş küsur...'' parçasında küsur diye karşılık verdiğimiz 'Bid'
kelimesi, birden veya üçten ona kadar olan sayılar için kullanılır. Diğer
rivayetlerde yirmibeş sayısı kesin olarak geçtiği için, buradaki küsurdan maksad,
beştir.
İkinci
hadisteki 'Cüz' kelimesi ise, bir parça demektir. Başka rivayetlerde bu kelime
yerine derece veya namaz kelimeleri bulunduğu için 'Cüz' kelimesi ile namaz
kasdedilmiştir.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
1- Cemaatla
kılınan namaz, tek başına kılınan namazlardun üstündür.
2- Farz
namazıarı evlerde ve çarşılarda kılmak caizdir.
3- Farz
namazların cemaatla kılınması şart / farz değildir. Tek başına da kılınabilir.